उद्धरली कोटी कुळे

उद्धरली कोटी कुळे भीमा तुझ्या जन्मामुळे

एक ज्ञान ज्योतीने कोटी कोटी ज्योती
तळपतात तेजाने तुझ्या धरतीवरती
अंधार दूर तो पळे, भीमा तुझ्या जन्मामुळे

जखडबंद पायातील साखळदंड
तडातड तुटले तू ठोकताच दंड
झाले गुलाम मोकळे, भीमा तुझ्या जन्मामुळे

कुजे वृक्ष तैसाच होता समाज
हिरवी हिरवी पाने अन तयालाच आज
अमृताची आली फळे, भीमा तुझ्या जन्मामुळे

काल कवडीमोल जीणे वामनचे होते
आज जुळे जगताशी प्रेमाचे नाते
बुद्धाकडे जग हे वळे, भीमा तुझ्या जन्मामुळे

--- लोकशाहीर वामनदादा कर्डक

त्रिसरणाची मंगल वाणी

बुद्धं सरणं गच्छामि
धम्मं सरणं गच्छामि
संघं सरणं गच्छामि
त्रिसरणाची मंगल वाणी, घुमते मंगलधामी

एक संत असा कुलवंत, कुलवंत आणि शिलवंत
शिलवंताची साथ मिळाली अखेरच्या मुक्कामी

सर्वास मिळावा वाटा, असा ज्ञान धनाचा साठा
ठेवून गेला याच ठिकाणी उभ्या जगाचा स्वामी

ना शोध कुणाचा उसना दुःखाचे कारण तृष्णा
तोड तयावर सांगून गेला महान अंतर्यामी

गाऊन शीलाची गाथा जण म्हणती जाता जाता
इथेच नमतो माथा आता ज्ञान दुजे कुचकामी

आलीरे संधी नामी सांगितले वामनला मी
उचल पोतडी पंचशीलाची येईल आपुल्या कामी

आई म्हणे लेकराला

आई म्हणे लेकराला रे कुलदीपा
हो भीमासारखा, हो भीमासारखा

हाती पाटी घेताना भीमाला स्मरावे
नियमाप्रमाणे तू अध्ययन करावे
तुझे मोल कळू दे तुझ्या शिक्षका
हो भीमासारखा, हो भीमासारखा

मंत्र आठवावा भीमाने दिलेला
अभिमान वाटावा महात्मा फुलेला
ऐसे वर्तन करावे तू ज्ञानवर्धका
हो भीमासारखा, हो भीमासारखा

सदा आचरावे धम्म धोरणाला
दुरून हात जोडावे राजकारणाला
तेथे कोणी नसे रे कुणाचा सखा
हो भीमासारखा, हो भीमासारखा

मने प्रेषितांची मायेने रिझावी
अशी काशीनंदा हि लेखणी झिजावी
हेवा वाटो भलेहि तुझ्या स्पर्धका
हो भीमासारखा, हो भीमासारखा

--- काशीनंद

जरी संकटाची काळ रात होती

जरी संकटाची काळ रात होती
तरी भीमराया तुझी साथ होती
तुझी तेवण्याची सुरुवात होती
प्रकाशात माझी पिढी न्हात होती

पालवीत होते प्रकाशाचे गोळे
पालवीत  होते तुझे दोन डोळे
प्रकाशाचे गाणे मनी गात होती
अशी फौज माझी पुढे जात होती

गणतीच माझी गुलामात होती
जिंदगीच माझी सलामात होती
तोडलीस माझी गुलामीची बेडी
अशी झुंजणारी तुझी जात होती

मला दावलेली तुझी पायवाट
जाहली आता जी विकासाची वाट
वदे आज वामन कालची तुझी ती
पेरणी उद्याच्या विकासात होती

---लोकशाहीर वामनदादा कर्डक

भीमरायाचा मळा

लयास गेली युगायुगाची हीन दीन अवकळा
पहा पहा मंजुळा हा माझ्या भीमरायाचा मळा

रानमाळ असता भीमाने देह इथे झिजविला
शिंपडून रक्ताचं पाणी शिवार हा भिजविला
बहरली कणसं इमानी माणसं
नाचतो जोंधळा
पहा पहा मंजुळा हा माझ्या भीमरायाचा मळा

त्रिसरणाची झडप तयाला कुंपण पंचशीला
बुद्धं सरणं मार्ग एक हा जाण्यासाठी भला
फिटते भ्रांती मिळते शांती
फुलते जीवनकळा
पहा पहा मंजुळा हा माझ्या भीमरायाचा मळा

बोधिवृक्ष हे डुलती कैसे बांधाबांधावरी
गोड लागते साऊलीत या जीवनाची भाकरी
मळा हा राखू फळे हि चाखू
झरा बाजूला निळा
पहा पहा मंजुळा हा माझ्या भीमरायाचा मळा

कोल्हेकुई हि कुपाकुपानं चाले बाहेरून
दुहीचा कुंदा वरती डोके काढितो आतून
हरेन्द्रासंग धरूया दोघं
हाती एकीचा विळा
पहा पहा मंजुळा हा माझ्या भीमरायाचा मळा

नमोस्तु गौतमा

बुद्धं सरणं गच्छामि
धम्मं सरणं गच्छामि
संघं सरणं गच्छामि
     ओम नमो तथागता नमोस्तु गौतमा
     ज्ञानदीप चेतवी घालवी तमा
     ओम नमो तथागता नमोस्तु गौतमा

सदय हृदय अभयदान देई तू स्वये
अंतरंग शांत करीत जीवनात ये
सकल मलीन जाळण्यास भीम शक्ती दे
अखिल भुवन उजळण्यास प्रेम भक्ती दे
     करी सशक्त करी समर्थ हे नरोत्तमा
     ओम नमो तथागता नमोस्तु गौतमा

नवनवीन रूप धरून येई अज्ञता
बुद्ध देई  भारतास त्या प्रबुद्धता
विषसमान विषमता न अजून लोपली
या जगास शिकवणूक दिव्य आपली
     परम करूण लोचनात दाटली क्षमा
     ओम नमो तथागता नमोस्तु गौतमा

धम्म शरण संघ शरण लोक साधना
शुद्ध चित्त शुद्ध नीती शुद्ध भावना
नव युगात मिळवूयात जनसमानता
हाच धम्म हेच ध्येय येई मानता
     भीमरूप धरून तूच शिकविले अम्हा
    ओम नमो तथागता नमोस्तु गौतमा

माझ्या भीमाची पुण्याई

माझ्या भीमाची पुण्याई आम्हा माणुसकी देई
त्यानं दिधला मार्ग नवा, साऱ्या विश्वाला बुद्ध हवा

समाजानं होतं ज्याला टाकीलं दूर
तया पाहुनिया त्याचा दाटला ऊर
त्यानं दिधला ज्ञान दिवा
साऱ्या विश्वाला बुद्ध हवा

धर्म दंभ जाती पाती फेकुनि द्यारे
नव्या मानवाचे तुम्ही प्रेषित व्हा रे
पंचशीलाचे पाईक व्हा
साऱ्या विश्वाला बुद्ध हवा

महापूर आला होता उच्चनीचतेला
द्वेष मत्सराने सारा देश जळाला
आता विझवा हा वणवा
साऱ्या विश्वाला बुद्ध हवा

प्रबुद्ध हो मानवा

कणाकणांनी ज्ञान वेचूनी प्रबुद्ध हो मानवा
प्रज्ञेचा हा प्रकाश दावील मार्ग तुला रे नवा
प्रबुद्ध हो मानवा

सिद्धार्थाच्या हृदयांतरी ही ज्ञानज्योत चेतली
बुध्दमुखाने ह्या ज्योतीची प्रभा जगी फाकली
त्या दीपाने तुही चेतवी, तव हृदयीचा दिवा
प्रबुद्ध हो मानवा

धम्मचिंतनी आचरणाची कळेल तुज संहिता
अष्टमार्ग हे निश्चित नेतील बुद्धत्वाच्या पथा
पंचशीलेचा निवास हृदयी, निर्वाणास्तव हवा
प्रबुद्ध हो मानवा

मनोभूमितूनी तुझ्या रुजावा बोधिवृक्ष हा पुन्हा
त्या बागेची शीतल छाया लाभावी बहुजना
करुणाप्रेरित ज्ञान तुझे हे, संजीवन दे जीवा
प्रबुद्ध हो मानवा

तुझेच धम्मचक्र हे फिरे जगावरी

तुझाच गौतमा पडे प्रकाश अंतरी
तुझेच धम्मचक्र हे फिरे जगावरी
बुद्धं सरणं गच्छामी

कळ्या कळ्या फुले फुले तुला पुकारती
पहा तुझीच चालली नभात आरती
तुला दिशा निहारती यशोधरेपरी
तुझेच धम्मचक्र हे फिरे जगावरी

तुझ्यामुळेच जाहला अखेर फैसला
दिलास धीर तोडल्या आम्हीच शृंखला
आता भविष्य आमुचे असे तुझ्या करी
तुझेच धम्मचक्र हे फिरे जगावरी

तुलाच दुःख आमुचे तथागता कळे
तुझीच सांत्वना अम्हा क्षणोक्षणी मिळे
निनाद पंचशीलचा घुमे घरोघरी
तुझेच धम्मचक्र हे फिरे जगावरी

तुझ्यामुळेच मार्ग हा आम्हास लाभला
तुझ्यामुळेच सूर्यही पुन्हा प्रकाशला
तुझेच सत्य यापुढे लढेल संगरी
तुझेच धम्मचक्र हे फिरे जगावरी

तुझ्यासमान एकही नसे तुझ्याविना
सदैव यापुढे करू तुझीच वंदना
भरेल अमृतापरी तुझीच वैखरी
तुझेच धम्मचक्र हे फिरे जगावरी

तुझाच गौतमा पडे प्रकाश अंतरी
तुझेच धम्मचक्र हे फिरे जगावरी
बुद्धं सरणं गच्छामी

भीम विक्रमी वीरा

महामनस्वी महामानवा-(२)
अगणित गुणगंभीरा
त्रिवार तुजला घे अभिवादन भीम विक्रमी वीरा-(२)

चवदार तळ्याचे पाणी, पेटून उठे चैतन्य
तुज पूढती निष्प्रभ झाले वावदूक पंडित मन्य
जयशाली दलित दलाचा तू सेनानायक धन्य
पददलिता आधार दिला तू-(२)
धीर दिला रणधीरा
त्रिवार तुजला घे अभिवादन भीम विक्रमी वीरा-(२)

विष जहरी अन्यायाचे पचविलेस आत्मबलाने
दलितांच्या दुबळ्या माना केल्यास ताठ अभिमानें
निर्दयासी लाजविले तू, देऊन दयेची दाने
समतेसाठी झुंजलासी रे-(२)
अपराजित खंबीरा
त्रिवार तुजला घे अभिवादन भीम विक्रमी वीरा-(२)

मन स्वतंत्र नाही ज्याचे तो मुक्त असूनही दास
मन स्वतंत्र नाही ज्याचे जीवन मृत समजा खास
हा मंत्र महामोलाचा तू दिलास या देशास
हे प्रति बुद्धा अभिनव बुद्धा-(२)
नवयुग घटनाकारा
त्रिवार तुजला घे अभिवादन भीम विक्रमी वीरा-(२)

---वसंत बापट 

अनुसरा शिकवण बुद्धाची

जीवनातल्या मंदिरी बांधा पूजा समतेची
                  अनुसरा शिकवण बुद्धाची

अज्ञानी हा समाज सगळा
दैवाहाती माणूस दुबळा
सर्वावरती पाखर असुद्या अपुल्या मायेची
                   अनुसरा शिकवण बुद्धाची

युद्धामधुनी विनाश आहे
विनाशातूनी दुःखच वाहे
शस्त्राहूनही महान जगती
शांती अहिंसेची
                    अनुसरा शिकवण बुद्धाची

दीप आपुला आपण व्हा रे
तम अज्ञाना दूर करा रे
हृदयी अपुल्या ओढ असुद्या
सम्यक ज्ञानाची
                    अनुसरा शिकवण बुद्धाची

जीवनातल्या मंदिरी बांधा पूजा समतेची
                  अनुसरा शिकवण बुद्धाची

अत्त-दीप-भव

अत्त-दीप-भव,स्वयंदीप हो
दया धर्म शांतीच्या पथाचा, पथिक तुझा तूच हो
तू स्वयं दीप हो
अत्त-दीप-भव, स्वयंदीप हो

कोसळोत वर्षा, उठूदे झंजावात
आसूड विजेचे, घेऊनिया निमिषात
धावूदे दिशांना, करुनिया आकांत
पण निश्चल असुदे, ज्योत तुझ्या हातात
तू अविश्रांत सामर्थ्य उरी घे, सूर्याचे रूप हो
तू स्वयं दीप हो
अत्त-दीप-भव,स्वयंदीप हो

मानव्य जपाया, हो तू मानव आधी
तेवता जळूदे,आसक्तीची व्याधी
बोधिसत्त्व फुलुदे, तुझिया ओठावरती
निथळू दे तयातून, सिद्धार्थाची नीती
तू कळ्या फुलातील कोमलता हो, सुगंध आनंद हो
तू स्वयं दीप हो
अत्त-दीप-भव,स्वयंदीप हो

तू जळणारांचे, हो अवघे सर्वांग
हो हृदय तयांचे, सोड सुखाचा संग
जळताना दे तू, मंत्र जगा जळण्याचा
दु:खाच्या तिमिरा, सदैव संपविण्याचा
चैतन्य अहिंसा सत्य दयेचे, तूच मूर्त रूप हो
तू स्वयं दीप हो
अत्त-दीप-भव,स्वयंदीप हो

---शांताराम नांदगावकर

चांदण्याची छाया कापराची काया

चांदण्याची छाया, कापराची काया
माऊलीची माया होता, माझा भीमराया

चोचीतला चारा, देत होता सारा
आईचा उबारा देत होता सारा ;
भीमाईपरी चिल्यापिल्यांवरी
पंख पांघराया होता, माझा भीमराया

बोलतात सारे, विकासाची भाषा
लोपली निराशा आता लोपली निराशा;
सात कोटी मधी, विकासाच्या आधी
विकासाचा पाया होता, माझा भीमराया

झाले नवे नेते, मलाईचे धनी
वामनच्या मनी येती जुन्या आठवणी;
झुंज दिली खरी, रामकुंडावरी
दगड गोटे खाया होता, माझा भीमराया

--- लोकशाहीर वामनदादा कर्डक

प्रथम नमू गौतमा

शांतीदूताच्या वैभवशाली जाऊनिया आश्रमा
प्रथम नमू गौतमा चला हो, प्रथम नमू गौतमा

तथागताची तत्त्वप्रणाली , आचरण्याची मुभा मिळाली
जीवनानंदे आज बहरली , वैशाखी पौर्णिमा

करू बुद्धमय उभ्या धरेला , बेत मनीचा नेत इरेला
रम्य चंद्रमा आज उदेला , इथेच थोडे रमा

शुद्ध शीलाचं लेऊन लेणं , बुद्धं सरणं गाऊ गाणं
करुया पावन अपुले जीवन , होऊन सारे जमा

शांतीदूताच्या....

----शाहीर विठ्ठल उमप

अमृतवाणी ही बुद्धाची

अमृतवाणी ही बुद्धाची , ऐक देऊनी ध्यान
साधण्या या जन्मी निर्वाण

धम्माइतकी सुयोग्य शिकवण , अन्य कुठेही मिळे न शोधून
तथागताची शाश्वत सत्ये , स्वानुभवाने जाण ,
साधण्या या जन्मी निर्वाण

तृष्णेपोटी दु:ख निर्मिती , जसे तिच्यातून अंकूर येती
दु:खबीज ते नष्ट कराया , अष्टशील तू जाण ,
साधण्या या जन्मी निर्वाण

अमृतवाणी ही बुद्धाची , ऐक देऊनी ध्यान
साधण्या या जन्मी निर्वाण